Ekonomik potansiyel---Çeçenistan

Ekonomik potansiyel

Rusya'nın vazgeçemedikleri

Topraklarının yüzde 18.7'si ormanlarla kaplı olan Çeçenistan, asıl ekonomik gücünü petrolden alır. Ayrıca petrol ve kimya sanayii için önemli düzeyde makine üretimine sahiptir.
Demiryolu ulaşımı gelişmiştir.

Maden suyu kaynaklarının yanı sıra yapı gereçleri olarak kireç taşı, marn, alçı, kuvars kumu ve kil bakımından son derece zengin rezervlere sahiptir.

Aynı zamanda mobilya, parke kaplama, müzik aletleri, gıda imalatı açısından da önemli bir potansiyele sahiptir.

1890 yılından sonra Viladi-Kafkas üzerinden demir yolu ağı geçirilmiş ve bu tarihten sonrada ticaret hayatı ivme kazanmıştır. Çeçenlerin ekonomik çalışmaları XIX.yüzyılın başlangıcına kadar aynı karakterlerini korumuştur.

Ekili alanların önemli bir kısmı tahıl üretimine ayrılmıştır. Tarım büyük ölçüde Terek, Sunja ve Alhan-Yurt vadilerinde toplanmaktadır. Ayçiçeği, üzüm ve sebze üretiminin yaygın olduğu ülkede hayvancılık da gelişmiştir. Örneğin; 1978 yılında 30 bin 500 ton et, 207 bin ton süt ve 110 milyon yumurta üretilmiştir.

Çeçen-İnguş Cumhuriyeti'nin sınai ve tarımsal üretimi:



Sınai üretim 1940 1950 1960 1976
Elektrik (Milyon Kw/Saat 398 458 1736 3142
Elektrik araçları - - - 222
Petrol ekipmanı (ton) 1500 3400 9100 16900
Kereste ihracatı (bin m3) 79 94 229 201
Tuğla milyon adet 34,7 53,9 148,3 201
Deri ayakkabı (bin çift) 364 250 1084 988
Sıvı yağ (bin ton) 2,3 5,6 3,7 7,1

Ekili alanlar (hektar) 1913 1940 1976
Tahıl 262,500 292,800 239,300
Sınai bitkiler 7,600 38,300 26,500


Grozni petrolleri

Çeçenistarn'da petrol çıkarma tesisleri daha çok Caharkale(Grozni) ile Gudermes arasında yer alırken rafineriler Rusya'daki benzer merkezlerin en büyüklerinden olan Caharkale'de yoğunlaşmıştır. Petrol boru hatları Hazar Denizi kıyısındaki Mahaçkale'ye, Karadeniz'de Tuapse'ye ve Domets Havzası'na uzanır. Bölgede doğalgaz da çıkmaktadır. Petrol ve kimya tesisleri için gerekli makine imalatı ise Caharkale'de bulunmaktadır.

Çeçenistan'da ilk ticari petrol üretimi 1893 yılında Grozni'nin kuzey-batısındaki Starogroznenskiy (Eski Grozni) havzasında başladı. 1913'te kentin 40 km. doğusundaki Novogroznonskiy (Yeni Grozni) havzası işletmeye açıldı. Üretim 1931 yılında 8 milyon ton ham petrole ulaştı. 1933'te Malgobek havzasınında işletime açılmasına karşın, üretim zamanla düştü. Grozni'deki petrol rafinerilerinin, Bakü'den taşınacak petrolle tam kapasitede çalışmasını sağlamak için 1936'da Mohaçkale ile Grozni arasında ham petrol boru hattı inşa edildi. İkinci Dünya Savaşı döneminde Grozni, düşük üretimine rağmen Bakü'den sonra SSCB'nin ikinci büyük havzasıydı. Savaştan sonra 1950'lerin ortalarına kadar Grozni bölgesinde ham petrol üretimi 2-3 milyon ton arasında kaldı. Bu dönemde Volga Ural havzasından Grozni rafinerisine petrol taşınıyordu.
1950 sonlarında Grozni'nin batısında Karabulak ve Malgobek(Melğhabeğ)'te derin kaynakları işletmeye açıldı. Bu havzalar da boru hatları ile grozni rafinerisine bağlandı. Yeni havzaların işletmeye açılmasıyla üretim 1965'te 9 milyon tona çıktı. 1950'lerde Kuma nehrinin güneyinde, Nogay steplerinde petrol bulununca, bu havzalar da Grozni'ye boru hatları ile bağlandı. Artan petrol üretimi sonucu Grozni havzası, ihracat için, boru hatlarıyla Kradeniz kıyısındaki Novorossiysk ve Tuapse limanlarına bağlandı (1969).

Grozni'deki petrol rafinerisine bağlı olarak petro kimya sanayi de gelişti. 1954'te fenol ve aseton, 1958'de sentetik alkol, 1962'de polietilen, 1968'de sentetik kauçuk işletmeleri açıldı. 1980'lerde ham petrol üretimi15 milyon tona ulaştı. Fakat Volga-Ural, Kazakistan, Türkmenistan gibi bölgelerde bulunan büyük petrol rezervleri sonucu Grozni havzası göreli olarak önemini kaybetti.