Statü üzerine bir saptama

Çeçenistan Rusya'nın bir iç meselesi olarak kabul edilerek, insanlığa karşı suç işleyenlerin sorumluluklarını hafifletme meyli ortaya çıkmıştır.
Çeçenler, Rusya'nın 1997'de Boris Yeltsin ile Aslan Mashadov'un devlet başkanları sıfatıyla imzaladıkları anlaşmaları Çeçenistan'ın Kremlin tarafından bağımsız bir devlet olarak tescil edildiğinin delili olarak saymaktadır. Bu argümanın dayandığı önemli ayrıntılardan birisi anlaşma metninde Dogovor (treaty) ibaresinin kullanılmış olmasıdır. Rusya Federasyonu içerisinde yapılan anlaşmalarda "dogovoryonnost" (compact) yada "soglaşenie" (accord) kelimeleri kullanılmaktadır. Bu ayırım Rusya'nın Çeçenistan'a bağımsız devlet muamelesi yaptığının göstergesi olarak algılanmıştır.

"Compact" ve "accord" teamülde bir federe devlet ile onun bir parçası arasında yapılan anlaşmalar için kullanılır.

Uluslararası hukuk profesörü Francis Boyle'ye göre, anlaşmanın "treaty" olarak tanımlanmasıyla "Rusya 'barış anlaşmasını' imzalarken Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olduğunu ve kendine ait bir parçası olmadığını resmen kabul etmiştir."

Boyle'nin değerlendirmesi şöyle: "Nitekim bu anlaşma içerisinde Çeçen İçkerya Cumhuriyeti taraf olarak bilfiil yer almaktadır... Diğer yandan 'Karşılıklı İlişkilere Dair Anlaşma' ifadesi de göstermektedir ki anlaşmaya iki ayrı devlet imza koymaktadır. Aksi halde federe yapı içerisinde merkezle federasyon parçası devlet arasındaki ilişkiler zaten anayasa içerisinde tanımlanmış olacağı için bunun anlaşma yoluyla yapılması düşünülemez. Nitekim bu anlaşmada Rusya Federasyonu anayasasına hiçbir atıfta bulunulmamaktadır. Ayrıca uluslararası toplumun bir parçası olan Rusya Federasyonu uluslararası hukuk ve teamüller gereği bu türden bir barış anlaşmasını ancak bağımsız milli devletlerle imzalayabilir.

Anlaşmanın ikinci maddesi aslında tamamen bağımsızlığın tartışmasız tescili niteliğindedir: 'Karşılıklı ilişkilerimiz, uluslararası hukukun genel kabul görmüş olan ilke ve kurallarına uygun olarak yapılandırılacaktır'. Ancak bağımsız devletler için 'genel kabul görmüş uluslararası hukukun ilke ve kurallarına' uyma söz konusu edilebilir." (10)

Diğer yandan Yeltsin ve Maskhadov devlet başkanı sıfatıyla ülkelerini tam yetkiyle temsil eden kişiler olarak anlaşmaya imza koymuştur.
Francis Boyle'ye göre Hasavyurt Anlaşması'yla birlikte diğer devletlerin Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'ni bağımsız bir ülke olarak kabul etmesinin önünde engel kalmamıştır.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin "Rusya 1996'da, tüm askeri ve diğer nizami güçlerini Çeçen topraklarından geri çekmiştir. Böylece biz Çeçenistan'a 'de jure' değilse de, 'de facto' olarak bağımsızlık tanıdık. Bu nedenle kimse bizim Çeçen halkının bağımsızlık arzularını bastırmış olduğumuzu iddia edemez. Biz onlara bu fırsatı bir kez tanıdık" (11) diyerek Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'nin statüsü konusunda açık bir itirafta bulunmuştur. Putin, Çeçenistan'ın bağımsız olduğunu bu sözlerle kabul etmekle kalmamış aynı zamanda Çeçenlerin bu haklarının zorla gasp edildiğini de teyit etmiştir.